`De hiervoor opgenomen keuzes laten zich als volgt vertalen naar het meerjarenperspectief, de algemene reserve en de investeringsruimte/het fonds stedelijke ontwikkeling (FSO).

De inpassing van deze keuzes wordt verder weergegeven in het onderdeel Financiën van deze begroting.

Gemeenschappelijke regelingen
Voor de benodigde bijdrage aan de gemeenschappelijke regelingen GGD, BWB en Veiligheidsregio is structureel € 0,83 miljoen extra benodigd.

Windmolens A16
Voor de realisatie van het project WindA16 (windmolens langs de A16) is voor 2018 € 0,19 miljoen benodigd.

Verkiezingen
Voor de raadsverkiezingen in 2018 is € 0,05 miljoen benodigd.

Loon- en prijscompensatie
In het meerjarenperspectief is reeds rekening gehouden met € 2,79 voor loon- en prijscompensatie. Onder andere vanwege de nieuwe CAO voor gemeenteambtenaren (3,25% t/m 2018, waarvan 0,25% pas vanaf 1 juli 2018) en indexering van diverse budgetten is er in 2018 € 4,71 miljoen benodigd en vanaf 2019 € 4,85 miljoen. Het verschil t.o.v. de reeds beschikbare middelen is in 2018 € 1,92 miljoen en € 2,06 miljoen.

Breda brengt het samen
Na de vaststelling van het verhaal van Breda zijn de waarden en de ambities in 2017 vertaald in de slogan ‘Breda brengt het samen’ en is gewerkt aan de vorming van een nieuwe citymarketingorganisatie. In 2018 zal in samenwerking met zo veel mogelijk partners in de stad verder gewerkt worden aan het concretiseren van de ambities voor de toekomst (citymaking) en het gezamenlijk op de kaart zetten van Breda (citymarketing). Vele gesprekken gaan volgen met organisaties, bedrijven, instellingen over het gedachtegoed van ‘Breda brengt het samen’. De zichtbaarheid van de slogan en het logo gaat verder toenemen. De concept campagnes voor bezoekers, bedrijven, bewoners en studenten worden ontworpen en deze gaan we, via de nieuwe citymarketingorganisatie, ook daadwerkelijk inkopen en via verschillende media kanalen uitvoeren. Bezoekers en bewoners hebben daarbij in 2018 onze prioriteit en voor de studenten maken we een sterke verbinding met de introductie. In 2017 is een start gemaakt met een gezamenlijk introductieprogramma voor nieuwe studenten. Breda telt immers 23.000 studenten en zij vormen een belangrijke groep ambassadeurs voor onze stad. Samen met de hoger onderwijsinstellingen werken we aan een gezamenlijke introductieweek waarin studenten breed kennismaken met Breda en haar instellingen, organisaties en met elkaar. De verschillende opleidingen en kennisinstituten werken hierin samen.

Maaien van bermen
Voor het maaien van de bermen is € 0,1 miljoen extra benodigd. Er wordt meer gehooid en door meer te hooien worden natuurdoelen (soorten) op grotere schaal gehaald. Dit heeft een grotere natuurwaarde voor de stad tot gevolg. De bermen maken namelijk voor een groot gedeelte onderdeel uit van het ecologisch netwerk door de stad.

Accountmanager bedrijven
Accountmanagement bedrijven richt zich op behoud en groei van Bredase bedrijven. Dit doen ze door adequaat en professioneel te reageren op ontwikkelingen in en vragen uit het bedrijfsleven, door inzicht te geven in het DNA van bedrijven in Breda en hun behoeften, door ondersteuning te leveren bij groei en door verplaatsing en maatschappelijke participatie. De activiteiten die ze hiertoe ontplooien zijn: Dienstverlening aan alle 16.000 ondernemers van Breda (Rode Loper Aanpak), proactief Relatiebeheer specifiek gericht op 2% (320) van de bedrijven uit de belangrijkste groeisectoren (Pharma, Logistiek, Internationale hoofdkantoren, Innovatief MKB, Zakelijke dienstverlening) en sturen op intensief contact met strategische top 30 om deze een ambassadeursrol te laten vervullen richting de overige Bredase bedrijven. Dit betreft de 10 grootste bedrijven, 10 snelst groeiende bedrijven en 10 meest verbonden met Breda en/of maatschappelijk participatief. Om de doelen te realiseren is € 0,09 miljoen per jaar extra benodigd.

Champions Trophy
Met het gastheer zijn van de Champions Trophy 2018 in Breda wordt ‘winst’ verwacht vanuit een drietal perspectieven, namelijk vanuit sportperspectief, vanuit sociaal-maatschappelijk perspectief en vanuit economisch perspectief. Met het gastheer zijn van de Champions Trophy proberen we ten eerste de sport in het algemeen en de hockeysport in het bijzonder naar een hoger niveau te tillen, kwalitatief en kwantitatief. Ten tweede gaan we de het merk c.q. de beleving van de Champions Trophy ten volle als ‘instrument’ benutten om sociaal-maatschappelijke activatie in wijken en dorpen te realiseren: van basisschoolleerlingen tot en met kwetsbare doelgroepen. Tot slot beogen we met genoemd evenement een maatschappelijke spin-off: van het opbouwen van een duurzaam partnership tussen sport en het bedrijfsleven tot en met het bouwen aan een ‘trackrecord’ als internationale schakel- en evenementenstad. Benodigd hiervoor is € 0,6 miljoen waarvan € 0,3 miljoen aan investeringsmiddelen. Dit zal worden besteed aan infrastructurele maatregelen evenemententerrein, mobiliteit (parkeren / vervoer), citymarketing / hospitality,  side-events en veiligheid (pm).

Grondbedrijf
Vanaf 2018 zijn de geprognosticeerde winsten van de resterende grondexploitaties nog € 20 miljoen. Conform de halfjaar herzieningen 2017 die voor de begroting 2018 zijn gebruikt, is in 2018 een winstneming van ca. € 6 miljoen te verwachten. Daarnaast heeft de accountant nadrukkelijk aangegeven dat er winstnemingen vanuit het Grondbedrijf begroot dienen te worden. Dat doen we, maar wel op een voorzichtige manier. Op basis hiervan worden voor het jaar 2018 en 2019 incidentele winstnemingen vanuit het Grondbedrijf begroot ad respectievelijk € 1,5 en € 0,5 miljoen.

Keuzes in de reserve Sociaal Domein
Onze visie op de transformatie van het sociaal domein staat als een huis. We richten ons op versterking en optimaal benutten van de initiatiefkracht van Bredanaars zelf, vrijwilligers en onze algemene voorzieningen. Zodat individuele ondersteuning met onze maatwerkvoorzieningen beschikbaar blijft voor wie het écht nodig heeft.
We zien na twee jaar uitvoering van dit beleid dat we nog niet klaar zijn. Met name het sneller en flexibeler kunnen op- en afschalen van zorg en ondersteuning heeft onze aandacht. Om dit te realiseren zullen we met onze partners aan de thematafels en de zorgaanbieders hierover heldere en concrete afspraken maken.
Tegelijkertijd groeit de groep Bredanaars die onze hulp nodig heeft - en wordt deze behoefte ook complexer. Ook de financiële middelen die het Rijk tot onze beschikking stelt slinken. Dat genereert druk om zoveel mogelijk de juiste dingen te doen binnen de beschikbare financiële ruimte. In 2018 presenteren we een begroting waarin onze ambitie en beleidsuitgangspunten dezelfde zijn als afgelopen jaren. Maar waarin we na twee jaar analyse en monitoring ook duidelijk de mogelijkheden zien om onze uitgaven te beheersen door te sturen op effectieve en zakelijke samenwerking tussen partners in het sociaal domein. Het onderwerp ‘sturing en beheersing’ komt dan ook nadrukkelijk op de agenda. Na de fase van decentralisatie en transitie is dat een logische volgende fase in het door ons ingerichte (zorg)stelsel. Zo kunnen we alle in deze begroting opgenomen activiteiten kwalitatief en financieel blijvend continueren.
De ontwikkelingen in de financiën en doelgroep van het sociaal domein zorgen voor een aanpassing in de keuzes in de reserve sociaal domein. Themagewijs worden de keuzes toegelicht:

Wet BUIG
Ondanks de economische groei is de uitstroom uit met name de bijstand onvoldoende, waardoor het tekort op BUIG blijft toenemen. Reeds in 2017 is een aantal maatregelen (ombuigen, uitvoeringsplan) ingezet om deze trend te keren. Wie (tijdelijk) niet kan werken, helpen we. Voor deze mensen zetten we maatwerk in, eventueel toegespitst op bijzondere doelgroepen zoals bijvoorbeeld jongeren of statushouders. Ook hier geldt: voor wie wel kan, maar niet wil, hebben we geen begrip. Het accepteren van werk is niet vrijblijvend. Het weigeren ervan zonder gegronde reden staan we dus niet toe.
Er is echter meer nodig. De verantwoordelijkheid om mensen weer aan het werk te krijgen is ook een verantwoordelijkheid van gemeente en bedrijfsleven samen. De gemeente gaat bedrijven ondersteunen bij het nemen van deze verantwoordelijkheid, maar ze ook hierop aanspreken.
Zo zetten we als gemeente in op die sectoren die vanuit een meerjarig economisch perspectief de beste mogelijkheden bieden voor een duurzame uitstroom uit de bijstand. Met bedrijven uit die sectoren maken we afspraken over de inzet van mensen uit de bijstand. De gemeente zorgt er daarbij voor dat zij mensen zo veel als mogelijk arbeidsgeschikt maakt voor werk in die sectoren waar de meeste kansen liggen. Ook kijken we naar effectiviteit van het bestaande instrumentarium, en overleggen we met bedrijven waar mogelijke knelpunten zitten en wat we als gemeente kunnen doen om die weg te nemen.

Een nieuwe organisatiestructuur en procesinrichting ten slotte, helpen bij het versterken van de informatievoorziening in en over de ketens heen. Gecombineerd met een stevige impuls en kwaliteit in omvang van het Werkgevers Service Punt maakt dat we voor 2018 en 2019 gericht kunnen inzetten op terugloop van het tekort op de BUIG-uitgaven.

Kredietbank voor andere gemeenten
Onder de naam Kredietbank West-Brabant leveren we al jaren diensten aan andere gemeenten en ook ver buiten onze eigen regio. We willen doorgroeien naar een model waarin we richting andere gemeenten een faire prijsstelling hanteren die ten minste kostendekkend is.

Doorontwikkeling jeugdhulp
We bekijken nog eens zorgvuldig ons totale paket aan jeugdhulp. De beweging is ingezet naar vroegsignalering en preventie. De verwijzing door CJG naar meer ambulante hulp dichtbij huis werpt zijn vruchten af. Aan de andere kant zien we helaas nog niet de verwachte uitstroom uit verblijfzorg in instellingen. Daar zullen we komende jaren meer op moeten sturen. Ook huisartsen, jeugdartsen en Gercertificeerde Instellingen zullen in hun verwijzing meer voor hulp dicht bij huis moeten kiezen. Maatwerk staat daarbij uiteraard voorop, elk kind de zorg die het nodig heeft. Zorg- en hulpverleners moeten scherper durven zijn in het opschalen en afschalen van die zorg of hulp aan onze kinderen. Durven loslaten en durven overlaten aan andere hulpverleners is niet altijd gemakkelijk maar wel nodig voor dat goede maatwerk. Tegelijkertijd gaan we met specialistische aanbieders aan de slag over de tarieven en om knelpunten voor ze weg te nemen die ze nu nog belemmeren in het tijdig afschalen. Tot slot moeten dubbelingen uit het beleid en uit de controlemechanismen zodat hulpverleners kunnen doen waar ze voor zijn: hulp bieden aan de kinderen die het nodig hebben.

Maximaliseren gebruik voorliggend veld
Het versterken van een stad vol met organisaties die Bredanaars helpen en ondersteunen leidt tot een beter en sneller bereik van kwetsbare Bredanaars. Dat is dan ook de grondslag waarom wij deze organisaties via de thematafels van subsidie voorzien. Uitgangspunt van thematafels blijft ‘samen doen en besturen’, tevens zullen we onze rol als opdrachtgever nadrukkelijker oppakken met het sturen op resultaten en effecten. Hiermee realiseren we dat een groter aandeel van de huidige Wmo klanten via ‘Zorg voor elkaar Breda’ de benodigde ondersteuning kan vergaren met hulp van algemene voorzieningen. Dat vraagt nadrukkelijke sturing op de kwaliteit én het gebruik van dat palet. Op die manier kunnen we onnodige opschaling vermijden - en kunnen we verantwoord tijdig weer afschalen vanuit een toegekende maatwerkvoorziening.  Daarnaast zien wij kansen om enkele van onze verantwoordelijkheden anders vorm te geven, anders te organiseren, met hulp van onze partners in het voorliggend veld. Dat geldt bijvoorbeeld voor de onderwerpen vervoersvoorzieningen en de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers.  

Eigen Bijdrage
Het CAK berekent voor iedereen in Nederland de verschuldigde Eigen Bijdrage op basis van de kostprijzen die gemeenten doorgeven. In Breda waren enkele jaren deze doorgegeven kostprijzen niet meegestegen met de werkelijke kosten. Dat gold binnen de Wmo voor de HV en de deeltaxi. Nu trekken we ons been bij en als gevolg daarvan verwachten we een hogere opbrengst vanuit het CAK.
Dit leidt tot het volgende nieuwe overzicht van het verloop van de reserve Sociaal Domein:

* De kosten voor de regieapplicatie binnen het sociaal domein zullen in 2018 worden gemaakt i.p.v. 2017.
** Aangepaste bedragen n.a.v. nieuw inzicht t.o.v. de opgenomen bedragen in de voorjaarsnota 2017.

Daarnaast spelen er nog een aantal ontwikkelingen binnen het sociaal domein: welke nu nog niet te kwantificeren zijn, dit betreft:
-   Eventuele indexering contracten Beschermd Wonen/Wmo begeleiding;
-   De ontwikkeling van het aantal cliënten (daling of stijging) per maatwerkvoorziening;
-   Gevolgen van de ontwikkeling van het aantal cliënten voor de ambtelijke organisatie;
-   Betaalbaarheid van tarieven Wmo HV (vanaf 2019 i.v.m. vervallen incidenteel budget);
-   Vervanging van de doorstroomvoorziening maatschappelijke ondersteuning;
-   Uitwerking van de motie Skaeve Huze;
-   Aanpak verwarde personen;
-   Voortzetten werkzaamheden doelgroep Werk aan de Wijk vanaf 2019;
-   Aanpassing (negatief of positief) budgetten Jeugd/Wmo/Beschermd Wonen vanuit het Rijk.